ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΑΠΟ ΄΄ΤΑ ΒΡΙΛΗΣΣΙΑ ΤΩΝ ΠΟΛΙΤΩΝ΄΄ ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΓΙΑ ΤΑ ΤΗΣ ΚΕΡΑΙΑΣ ΚΙΝΗΤΗΣ ΤΗΛΕΦΩΝΊΑΣ

ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ  ΑΠΟ ΄΄ΤΑ ΒΡΙΛΗΣΣΙΑ ΤΩΝ ΠΟΛΙΤΩΝ΄΄   

ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΓΙΑ ΤΑ ΤΗΣ ΚΕΡΑΙΑΣ ΚΙΝΗΤΗΣ ΤΗΛΕΦΩΝΙΑΣ

Επανερχόμαστε στο θέμα που ανέκυψε ύστερα από σχόλια και δημοσιεύματα για το θέμα αυτό. Έχουμε την εντύπωση ότι καλό θα είναι να μάθουμε σωστά τα περί των κεραιών και τις επιπτώσεις της ακτινοβολίας στην ανθρώπινη ύπαρξη.

Μας δόθηκε η ευκαιρία να δημοσιεύσουμε από επιστημονικής άποψης το θέμα παίρνοντας στοιχεία από διάφορες άλλες δημοσιεύσεις, κυρίως στο νομικό επίπεδο για να δώσουμε σφαιρικά την απαιτούμενη γνώση.

Φαίνεται ότι η μικρή έκταση της προηγούμενης ανακοίνωσής μας δεν ήταν επαρκής.

Με την σημερινή μας ανακοίνωση, ομολογούμε εκτενέστατη αλλά αναγκαία, κατά την άποψή μας.

   ΣΚΕΠΤΙΚΟ

Μεγάλος, λοιπόν, ο προβληματισμός για την υπόθεση της τοποθέτησης της κεραίας κινητής τηλεφωνίας κοντά στα νηπιαγωγεία και παιδικούς σταθμούς.

Είναι πράγματι ένα από τα σημαντικά ζητήματα της σύγχρονης τεχνολογίας και των εφαρμογών της.

Ο Ουίνστον Τσώρτσιλ είχε πει για την τρομερή δυναμική που έβλεπε ότι θα συναντήσει η ανθρωπότητα από την ανάπτυξη της τεχνολογίας :

΄΄Ο νέος Μεσαίωνας μπορεί να έλθει πάνω στα λαμπερά φτερά της επιστήμης΄΄.

Πριν λίγα χρόνια όλοι πίστευαν ότι η μεγαλύτερη απειλή θα ήταν η πυρηνική ενέργεια και οι εφαρμογές της. Φαίνεται ότι οι μεγάλες δυνάμεις και ίσως τα παγκόσμια οικονομικά συμφέροντα κατανόησαν ότι δεν μπορεί να παίζουν τα συμφέροντά τους με την τρομερή κρυφή δύναμη του πυρήνα των σωματιδίων γιατί απλά οι ίδιοι κινδύνευαν!!

Μετά την εμφάνιση της τρομοκρατίας ως εργαλείο αντίδρασης στην εξουσία με τις γνωστές επικίνδυνες συνέπειες για αθώους πολίτες στο προσκήνιο φαίνεται να εισέρχεται στη ζωή της ανθρωπότητας ένας άλλος κίνδυνος, άγνωστος όσο και ύπουλος, η ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία.

Όσο αυτή η ακτινοβολία φαίνονταν να αποτελεί το πιο χρήσιμο εργαλείο απλοποίησης της ζωής των ανθρώπων τόσο φαίνεται να έχουμε πέσει έξω στις εκτιμήσεις μας αυτές. Γιατί άραγε;

Η απάντηση απλή, γιατί δεν ξέραμε, γιατί δεν είχαμε εμπειρίες, γιατί η επίδραση της ακτινοβολίας δεν μας είχε δώσει τα αποτελέσματά της ακόμη.

Η ηλεκτρορύπανση αποτελεί τον μεγαλύτερο κίνδυνο για την ανθρώπινη υγεία. Η χρήση των κινητών τηλεφώνων από ένα δισεκατομμύριο χρήστες – ανθρώπους έχει χαρακτηριστεί από τους ειδικούς του βιοηλεκτρομαγνητισμού ως το μεγαλύτερο πείραμα στην ιστορία της ανθρωπότητας.

Το σίγουρο είναι ότι σύντομα (όσο η επιστήμη και τα στοιχεία των εφαρμογών ανακαλύψει) θα εμφανιστούν νέες, άγνωστες ασθένειες νευροψυχολογικής φύσεως.

  ΤΟ ΝΟΜΙΚΟ ΖΗΤΗΜΑ

Με την ανάπτυξη των εφαρμογών της ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας έφερε ταυτόχρονα και την ανάπτυξη εργαλείων προστασίας στο…ενδεχόμενο (!) βλάβης στην ανθρώπινη ζωή.

Έτσι και η επιστήμη της νομικής καθιέρωσε νόμους και αρχές στο βαθμό που είχαμε αντίστοιχα στοιχεία ώστε να προστατευθεί ο άνθρωπος.

Η ακτινοβολία ανάλογα με τις ιδιότητές της διαχωρίζεται σε ιοντίζουσα και μη ιοντίζουσα. Έτσι θεσπίστηκαν ανεξάρτητες αρχές σε Εθνικό, Ευρωπαϊκό και Παγκόσμιο επίπεδο.

Η χώρα μας ύστερα από την είσοδό της στην οικογένεια των ευρωπαϊκών χωρών υπακούει στις αρχές, που επιβάλλει η αντίστοιχη ευρωπαϊκή επιτροπή κατόπιν οδηγιών επιτροπής επιστημόνων.

  ΟΙ ΜΕΤΡΗΣΕΙΣ

Οι μετρήσεις πραγματοποιούνται από κλιμάκιο του Γραφείου Μη Ιοντιζουσών Ακτινοβολιών της Ε.Ε.Α.Ε. με σκοπό την καταγραφή των επιπέδων της εκπεμπόμενης ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας και την εξακρίβωση της συμμόρφωσης ή όχι με τα όρια ασφαλούς έκθεσης του κοινού όπως αυτά ορίζονται στις παραγράφους 9 και 10 (κατά περίπτωση) του άρθρου 31 του Νόμου 3431 (ΦΕΚ 13/Α/03-02-2006) με θέμα “Περί Ηλεκτρονικών Επικοινωνιών και άλλες διατάξεις” και στα άρθρα 2-4 της υπ’ αριθ. 53571/3839 (ΦΕΚ 1105/Β/6-9-2000) Κοινής Απόφασης των Υπουργών Ανάπτυξης, Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων, Υγείας και Πρόνοιας, Μεταφορών και Επικοινωνιών, με θέμα «Μέτρα προφύλαξης του κοινού από την λειτουργία κεραιών εγκατεστημένων στην ξηρά». Τα όρια αυτά αναλύονται περαιτέρω στην επόμενη παράγραφο.

Ο τρόπος διενέργειας των μετρήσεων για την τήρηση των ορίων ασφαλούς έκθεσης του κοινού σε ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία από κάθε κεραία ορίζεται στην υπ’ αριθ. 2300 ΕΦΑ (493) Κ.Υ.Α. (ΦΕΚ 346/Β/3-3-2008).
Οι μετρήσεις πραγματοποιούνται σύμφωνα με τα κάτωθι πρότυπα:

• ΕΛΟΤ EN 61566:1999 «Mετρήσεις της έκθεσης σε ηλεκτρομαγνητικά πεδία ραδιοσυχνότητας – Ένταση πεδίου στην περιοχή συχνοτήτων 100 kHz έως 1 GHz»
• ΕΛΟΤ ΕΝ 50383, 2003 “Βασικό πρότυπο για τον υπολογισμό και την μέτρηση έντασης του ηλεκτρομαγνητικού πεδίου και του SAR σχετικά με την έκθεση του ανθρώπου σε ραδιοσταθμούς βάσης και σταθερούς τερματικούς σταθμούς για ασύρματα τηλεπικοινωνιακά συστήματα (110 MHz - 40 GHz)”
• ΕΛΟΤ EN 50400, 2006 “Βασικό πρότυπο για την επίδειξη συμμόρφωσης σταθερού εξοπλισμού για ραδιομετάδοση (110MHz-40GHz) που προορίζεται να χρησιμοποιηθεί σε ασύρματα τηλεπικοινωνιακά δίκτυα με τους βασικούς περιορισμούς ή τις στάθμες αναφοράς σχετικά με την έκθεση γενικού πληθυσμού στα ηλεκτρομαγνητικά πεδία ραδιοσυχνοτήτων, όταν πρόκειται να τεθούν σε υπηρεσία”
• CEPT Revised ECC/REC/(02)04, “Measuring non-ionising electromagnetic radiation (9 kHz – 300 GHz)”
• ETSI EG 202 373 V.1.1.1, 2005 “Electromagnetic compatibility and Radio spectrum Matters (ERM); Guide to the methods of measurement of Radio Frequency (RF) fields”
• ΙΕΕΕ Std C95.3-2002, «ΙΕΕΕ Recommended Practice For Measurements and Computations of Radio Frequency Electromagnetic Fields with Respect to Human Exposure to Such Fields, 100kHz-300GHz»
• Ελληνικό πρότυπο ΕΛΟΤ 1422-3, 2007 «Συνεγκατάσταση κεραιών ραδιοεπικοινωνιών - Μέρος 3: Τεχνικές Δοκιμών και Μετρήσεων - Όρια», Έκδοση 1η
• ΕΛΟΤ EN 50420, 2006 “Βασικό πρότυπο για την αποτίμηση της έκθεσης του ανθρώπου στα ηλεκτρομαγνητικά πεδία από αυτόνομο πομπό ευρυεκπομπής (30 MHz - 40 GHz) ”.

Πρέπει επίσης να αναφερθεί εδώ πως το Γραφείο Μη Ιοντιζουσών Ακτινοβολιών της Ε.Ε.Α.Ε. έχει διαπιστευτεί από το Εθνικό Συμβούλιο Διαπίστευσης (Ε.ΣΥ.Δ.) ως ικανό, σύμφωνα με τις απαιτήσεις του προτύπου ΕΛΟΤ ΕΝ ISO/IEC 17025, να διενεργεί μετρήσεις ηλεκτρομαγνητικών πεδίων υψηλών και χαμηλών συχνοτήτων (όπως καθορίζεται στο πιστοποιητικό διαπίστευσης για δοκιμές με αρ. 117(2),16/04/2007).

Πραγματοποιούνται σειρές μετρήσεων που αφορούν τις εντάσεις του ηλεκτρικού πεδίου, του μαγνητικού πεδίου και την πυκνότητα ισχύος, σε σημεία που κρίνεται από το κλιμάκιο της υπηρεσίας μας ότι πρέπει να διεξαχθούν μετρήσεις προκειμένου να ελεγχθούν οι πιο «επιβαρημένες» από πλευράς ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας, θέσεις και συνθήκες έκθεσης του κοινού και να διαπιστωθεί η συμμόρφωση ή όχι με τα όρια ασφαλούς έκθεσης που καθορίζονται στην κείμενη νομοθεσία.

ΤΑ ΟΡΙΑ ΣΤΟΝ ΚΙΝΔΥΝΟ

Τα όρια ασφαλούς έκθεσης του κοινού ορίζονται στις παραγράφους 9 και 10 (κατά περίπτωση) του άρθρου 31 του Νόμου 3431 (ΦΕΚ 13/Α/03-02-2006) με θέμα “Περί Ηλεκτρονικών Επικοινωνιών και άλλες διατάξεις” και στα άρθρα 2-4 της υπ’ αριθ. 53571/3839 (ΦΕΚ 1105/Β/6-9-2000) Κοινής Απόφασης των Υπουργών Ανάπτυξης, Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων, Υγείας και Πρόνοιας, Μεταφορών και Επικοινωνιών, με θέμα «Μέτρα προφύλαξης του κοινού από την λειτουργία κεραιών εγκατεστημένων στην ξηρά». Η προαναφερθείσα Κ.Υ.Α. βασίστηκε στη Σύσταση του Συμβουλίου της Ε.Ε., L 199 (1999/519/EC), 30-7-1999, «Σχετικά με τον περιορισμό της έκθεσης του κοινού σε ηλεκτρομαγνητικά πεδία 0 Hz - 300 GHz».

Πρέπει εδώ να αναφερθεί ότι τόσο στην προαναφερθείσα Κ.Υ.Α. όσο και στη Σύσταση της Ε.Ε. προβλέπονται βασικοί περιορισμοί και επίπεδα αναφοράς για την έκθεση στα ηλεκτρομαγνητικά πεδία. Οι βασικοί περιορισμοί βασίζονται άμεσα σε αποδεδειγμένες επιπτώσεις στην υγεία και σε βιολογικές μελέτες ενώ τα επίπεδα αναφοράς χρησιμοποιούνται για την πρακτική εκτίμηση της έκθεσης προκειμένου να διαπιστωθεί το ενδεχόμενο υπέρβασης των βασικών περιορισμών.

Διευκρινίζεται εδώ ότι οι βασικοί περιορισμοί για την έκθεση του κοινού στα εκπεμπόμενα ηλεκτρομαγνητικά πεδία, βασίστηκαν σε όλες τις μέχρι σήμερα αποδεδειγμένες επιδράσεις και έχουν οριστεί με μεγάλους συντελεστές ασφαλείας (μεγέθους περίπου 50) έτσι ώστε να λαμβάνονται υπόψη οι αβεβαιότητες που υπάρχουν όσον αφορά την ατομική ευαισθησία, τις περιβαλλοντικές συνθήκες καθώς και τις διαφορές όσον αφορά την ηλικία και την κατάσταση της υγείας του κοινού. Επίσης, πρέπει να υπογραμμιστεί πως τα επίπεδα αναφοράς που χρησιμοποιούνται για τον περιορισμό της έκθεσης προέρχονται από τους βασικούς περιορισμούς, υπό συνθήκες μέγιστης σύζευξης του πεδίου με το εκτιθέμενο σε αυτό άτομο, παρέχοντας έτσι το μέγιστο βαθμό προστασίας.

Ακόμα πρέπει να τονιστεί πως ως όρια ασφαλούς έκθεσης του κοινού στην Ελλάδα (παραγρ. 9 του άρθρου 31 του Νόμου 3431) θεωρούνται το 70% των τιμών της Ε.Ε., εισάγοντας έτσι ένα πρόσθετο συντελεστή ασφαλείας. Επίσης ειδικά σε περίπτωση εγκατάστασης κατασκευής κεραίας σε απόσταση μέχρι 300 μέτρων από την περίμετρο κτιριακών εγκαταστάσεων βρεφονηπιακών σταθμών, σχολείων, γηροκομείων και νοσοκομείων, προβλέπεται περαιτέρω μείωση των ορίων ασφαλούς έκθεσης του κοινού (παραγρ. 10 του άρθρου 31 του Νόμου 3431), καθώς αυτά απαγορεύεται να υπερβαίνουν το 60% των τιμών της Ε.Ε. Πρέπει λοιπόν εδώ να υπογραμμιστεί ότι σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία, η Ελλάδα συγκαταλέγεται στις χώρες που έχουν θεσπίσει από τα αυστηρότερα όρια στην Ευρώπη.

Στον Πίνακα  παρουσιάζονται οι βασικοί περιορισμοί της σύστασης της Ε.Ε. για την περιοχή συχνοτήτων 100kHz-10MHz για την πυκνότητα του επαγόμενου ρεύματος. Στον Πίνακα 2.2 παρουσιάζονται οι βασικοί περιορισμοί για την περιοχή συχνοτήτων 100kHz-10GHz για τον ρυθμό ειδικής απορρόφησης (SAR). Για συχνότητες από 10-300GHz οι βασικοί περιορισμοί αφορούν την πυκνότητα ισχύος και παρουσιάζονται στον Πίνακα. Στους Πίνακες  παρουσιάζονται και οι βασικοί περιορισμοί στην Ελληνική Νομοθεσία, όπως προκύπτουν μετά την εφαρμογή των συντελεστών μείωσης 70% και 60% κατά περίπτωση.

 Βασικοί περιορισμοί της Σύστασης της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την πυκνότητα του επαγόμενου ρεύματος στην περιοχή συχνοτήτων 100kHz-10ΜHz .

Σημείωση: f είναι η συχνότητα σε Hz
 

 Βασικοί περιορισμοί της Σύστασης της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την απορροφούμενη ενέργεια από την ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία στην περιοχή συχνοτήτων 100kHz-10GHz .

 Βασικοί περιορισμοί της Σύστασης της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την πυκνότητα ισχύος της ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας στην περιοχή συχνοτήτων 10-300GHz.

Τα επίπεδα αναφοράς αφορούν τα μετρήσιμα φυσικά μεγέθη της έντασης του ηλεκτρικού πεδίου (Ε), της έντασης του μαγνητικού πεδίου (Η) και της ισοδύναμης πυκνότητας ισχύος επίπεδου κύματος (Ρ). Στο σχήμα 2.1 παρουσιάζονται τα επίπεδα αναφοράς για τα τρία αυτά φυσικά μεγέθη όπως ορίζονται στην σύσταση της Ε.Ε., σε συνάρτηση με τη συχνότητα.

Δεδομένου του ότι δεν είναι ισοδύναμη η εφαρμογή ενός συντελεστή μείωσης στις τιμές των μεγεθών που αφορούν τα επίπεδα αναφοράς και τους βασικούς περιορισμούς και επειδή η τήρηση των βασικών περιορισμών είναι το ζητούμενο σε κάθε περίπτωση, ενώ τα επίπεδα αναφοράς είναι ουσιαστικά ενδιάμεσα μετρήσιμα μεγέθη που διευκολύνουν πρακτικά την διαπίστωση της συμμόρφωσης με τους βασικούς περιορισμούς, προκύπτει ότι η εφαρμογή των συντελεστών μείωσης στο 60% και 70% κατά περίπτωση, αφορά αποκλειστικά τα μεγέθη των βασικών περιορισμών. Με αυτόν τον τρόπο, άλλωστε, διασφαλίζεται ότι σε κάθε περίπτωση η μη υπέρβαση των επιπέδων αναφοράς συνεπάγεται και την μη υπέρβαση των βασικών περιορισμών, ενώ η υπέρβαση των επιπέδων αναφοράς, δεν συνεπάγεται κατ’ ανάγκη και την υπέρβαση των βασικών περιορισμών. Τα επίπεδα αναφοράς της ελληνικής νομοθεσίας λοιπόν προκύπτουν έτσι ώστε να τηρούνται σε κάθε περίπτωση οι βασικοί περιορισμοί των πινάκων 2.1 έως 2.3 που προαναφέρθηκαν. Δηλαδή, τα επίπεδα αυτά προκύπτουν από την εφαρμογή συντελεστή μείωσης 70% ή 60% ανάλογα με την περίπτωση, στα επίπεδα αναφοράς της Ε.Ε. για τα μεγέθη Ε και Η όταν πρόκειται για την τήρηση των βασικών περιορισμών που αφορούν επαγόμενα ρεύματα και Ε2, Η2 και Ρ όταν πρόκειται για την τήρηση των βασικών περιορισμών που αφορούν SAR ή πυκνότητα ισχύος.

Ο τρόπος εφαρμογής των συντελεστών μείωσης (70% ή 60% κατά περίπτωση όπως προβλέπεται στις παραγράφους 9 και 10, αντίστοιχα, του άρθρου 31 του ν. 3431,ΦΕΚ 13/Α/3.2.2006) στις τιμές που καθορίζονται στα άρθρα 2?4 της υπ’ αριθ. 53571/3839 ΚΥΑ (ΦΕΚ. 1105/Β/6.9.2000) και οι προκύπτουσες τιμές αναφέρονται αναλυτικά στην «Εγκύκλιο της Ε.Ε.Α.Ε. για τον καθορισμό ορίων ασφαλούς έκθεσης του κοινού σε ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία στο περιβάλλον σταθμών κεραιών σε εφαρμογή του Ν. 3431/2006 (ΦΕΚ 13/Α/03-02-2006)» της 12-01-2007 με Α.Π. Π/105/104, που εκδόθηκε κατόπιν σχετικής απόφασης του Διοικητικού Συμβουλίου της ΕΕΑΕ στην 183η Συνεδρίαση του της 30.6.2006. Η Εγκύκλιος αυτή είναι διαθέσιμη στην ιστοσελίδα της ΕΕΑΕ.

   ΟΡΓΑΝΑ ΜΕΤΡΗΣΗΣ

Τα όργανα μέτρησης της ακτινοβολίας πέρασαν από πολλά επίπεδα εφαρμογής στο παρελθόν και συνεχώς βελτιώνονται. Σήμερα υπάρχουν πολλοί μετρητές με βάση το όνομα της εταιρείας που έχει λανσάρει στην αγορά και ασφαλώς ανάλογα με την αξιοπιστία τους.

Ένα από τα πολλά που κυκλοφορύν θα αναφέραμε το SRM-3000  SRM-3006 της εταιρείας Narda.

 Επίπεδα αναφοράς της Ελληνικής Νομοθεσίας σε διάφορες περιοχές συχνοτήτων όπως προκύπτουν για συντελεστή μείωσης 70% και 60% για τα μεγέθη ης έντασης του ηλεκτρικού πεδίου (Ε), της έντασης του μαγνητικού πεδίου (Η) και της ισοδύναμης πυκνότητας ισχύος επίπεδου κύματος (Ρ).

Σύμφωνα με την σημείωση 8 του πίνακα 2 της ΚΥΑ 53571/3839/6-9-2000 στην περίπτωση των παλμικά διαμορφωμένων πεδίων, όπως για παράδειγμα στο περιβάλλον ραντάρ, προτείνεται ο μέσος όρος της πυκνότητας ισχύος εφ’ όλου του εύρους του παλμού να μην υπερβαίνει το 1000πλάσιο των επιπέδων αναφοράς, ή οι εντάσεις των πεδίων να μην υπερβαίνουν το 32πλάσιο των επιπέδων αναφοράς. Οι παραπάνω περιορισμοί για τις τιμές κατά την διάρκεια των παλμών είναι αυστηρότεροι από τους αντίστοιχους περιορισμούς για την μέση τιμή των μεγεθών εάν το duty cycle είναι μικρότερο από 1/1000.

Φασματικές περιοχές που συνήθως χρησιμοποιούνται για την ανάλυση των μετρούμενων πεδίων ανά υπηρεσία με χρήση της Ισοτροπικής Κεραίας Ηλεκτρικού Πεδίου Υψηλών Συχνοτήτων E- field antenna (27 ΜHz – 3 GHz).

Πίνακας 3.2. Φασματικές περιοχές που συνήθως χρησιμοποιούνται για την ανάλυση των μετρούμενων πεδίων ανά υπηρεσία με χρήση της Ισοτροπικής Κεραίας Ηλεκτρικού Πεδίου Υψηλών Συχνοτήτων E- field antenna (420 ΜHz – 6 GHz).

Οι συγκεκριμένοι ανιχνευτές Ηλεκτρικού Πεδίου Υψηλών Συχνοτήτων λόγω των ιδιοτήτων τους, χρησιμοποιούνται σε χώρους, όπως πάρκα κεραιών, αποτελώντας πολύ χρήσιμο όργανο γιατί δίνουν την εικόνα της συνολικής επιβάρυνσης από όλες τις παριστάμενες κεραίες στην γύρω περιοχή (κινητής τηλεφωνίας, κεραίες ραδιοφώνου, τηλεοπτικές κεραίες κ.τ.λ).

Σχετικά με την αβεβαιότητα μέτρησης των συστημάτων SRM-3000 και SRM-3006 της εταιρείας Narda Safety Test Solutions αναφέρεται ότι ο υπολογισμός της συνολικής αβεβαιότητας μέτρησης (λαμβάνοντας υπόψη τους επιμέρους παράγοντες που συνεισφέρουν σε αυτή – ακρίβεια μέτρησης επιπέδου, απόκριση συχνότητας, γραμμικότητα οργάνου, βαθμονόμηση ανιχνευτή, ανισοτροπία και ατελής προσαρμογή του ανιχνευτή με τις βασικές μονάδες των SRM-3000 και SRM-3006, επίδραση εγγύτητας χειριστή, περιβαλλοντικών συνθηκών κ.α.) πραγματοποιείται σύμφωνα με τα οριζόμενα στα σχετικά Ευρωπαϊκά και Διεθνή πρότυπα.

Στην πράξη, κατά την αναφορά των αποτελεσμάτων εφαρμόζεται η αυστηρότερη παραδοχή για τον υπολογισμό της συνολικής αβεβαιότητας, δηλ. στην περίπτωση που η συνεισφορά των ζωνών συχνοτήτων After και Others  είναι χαμηλότερη από 10% του συνολικού λόγου έκθεσης, τότε λαμβάνεται υπόψη η μεγαλύτερη αβεβαιότητα των υπολοίπων περιοχών (από 27 MHz έως 2155 MHz,) η οποία είναι 34,41%, για την ένταση του ηλεκτρικού πεδίου. Στην αντίθετη περίπτωση, λαμβάνεται υπόψη η αβεβαιότητα που αντιστοιχεί σε όλο το φάσμα (από 27 MHz έως 3GHz ), η οποία είναι 55,75%.

Παρουσιάζονται σε διάγραμμα οι τιμές του λόγου έκθεσης για την ένταση του ηλεκτρικού πεδίου (Ε) ανά περιοχή συχνοτήτων του Πίνακα 3.1, αλλά και η τιμή του συνολικού λόγου έκθεσης για το ίδιο μέγεθος στο σημείο στο οποίο καταγράφηκε η μεγαλύτερη τιμή έντασης ηλεκτρικού πεδίου από όλα τα σημεία στα οποία πραγματοποιήθηκαν μέτρησεις, σύμφωνα με τα αναφερόμενα στις παραγράφους 8 & 9 της υπ’ αριθ. 2300 ΕΦΑ (493) Κοινής Απόφασης των Υπουργών Ανάπτυξης και Μεταφορών και Επικοινωνιών, με θέμα «Τρόπος διενέργειας των μετρήσεων για την τήρηση των ορίων ασφαλούς έκθεσης του κοινού σε ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία από κάθε κεραία» (ΦΕΚ 346/Β/3-3-2008).

Ο λόγος έκθεσης είναι ένας καθαρός αριθμός που χρησιμοποιείται για να σταθμιστεί η επιβάρυνση στην έκθεση του κοινού από μία διάταξη ή πολλές διατάξεις που λειτουργούν σε μία σχετικά στενή περιοχή συχνοτήτων (π.χ. στην συχνότητα εκπομπής μιας συγκεκριμένης κεραίας ή στην φασματική περιοχή που χρησιμοποιείται από μια συγκεκριμένη υπηρεσία) σε μία συγκεκριμένη θέση. Ανάλογα με το αν εξετάζονται ηλεκτροδιεγερτικές ή θερμικές επιδράσεις και με το αν εξετάζονται ξεχωριστά οι επιδράσεις του ηλεκτρικού και του μαγνητικού πεδίου (για συχνότητες μικρότερες από 10MHz ή σε συνθήκες κοντινού αντιδραστικού πεδίου) και το αν εξετάζεται έκθεση σε παλμικά διαμορφωμένα πεδία, υφίστανται περισσότεροι από ένας λόγοι έκθεσης που υπολογίζονται με διαφορετικό τρόπο. Ο συνολικός λόγος έκθεσης είναι το άθροισμα των σχετικών λόγων έκθεσης που προκύπτουν για το ίδιο φυσικό μέγεθος (ηλεκτρικό ή μαγνητικό πεδίο) και την ίδια επίδραση (ηλεκτροδιεγερτική ή θερμική) σε μία θέση μέτρησης μία συγκεκριμένη χρονική στιγμή.

Ο συνολικός λόγος έκθεσης χρησιμοποιείται για να εκτιμηθεί κατά πόσον υπερβαίνονται τα όρια της Ελληνικής Νομοθεσίας για την έκθεση του κοινού σε ηλεκτρομαγνητικά πεδία. Στον πίνακα 2.4 αναφέρονται τα επίπεδα αναφοράς της Ελληνικής Νομοθεσίας σε διάφορες περιοχές συχνοτήτων όπως προκύπτουν για συντελεστή μείωσης 70% και 60% για τα μεγέθη της έντασης του ηλεκτρικού πεδίου (Ε), της έντασης του μαγνητικού πεδίου (Η) και της ισοδύναμης πυκνότητας ισχύος επίπεδου κύματος (Ρ). Η μέγιστη τιμή του είναι προφανώς 1, η οποία αντιστοιχεί στο 100% των ορίων. Έτσι λοιπόν, αν ο συνολικός λόγος έκθεσης βρεθεί από τις μετρήσεις ίσος με μια τιμή Χ, αυτό σημαίνει ότι είμαστε 1/Χ φορές κάτω από τα όρια της κείμενης νομοθεσίας. Δηλαδή, αν π.χ. ο συνολικός λόγος έκθεσης στο σημείο στο οποίο καταγράφηκε η μεγαλύτερη τιμή έντασης ηλεκτρικού πεδίου βρέθηκε 0,00163 (δηλαδή στο 0,163% των ορίων) ή ισοδύναμα 1/0,00163=613,5 φορές κάτω από τα όρια αυτά.

Από το εκάστοτε διάγραμμα του λόγου έκθεσης εκτιμάται ο συνολικός λόγος έκθεσης για την ένταση του ηλεκτρικού πεδίου στις ζώνες συχνοτήτων 27 ΜHz – 3 GHz και 420 MHz – 6 GHz (ανάλογα με το χρησιμοποιούμενο σύστημα), στο σημείο στο οποίο καταγράφηκε η μεγαλύτερη τιμή έντασης ηλεκτρικού πεδίου από όλα τα σημεία μέτρησης, καθώς επίσης και το ποσοστό (στο αντίστοιχο σημείο μέτρησης) των ορίων ασφαλούς έκθεσης του κοινού όπως αυτά ορίζονται στη κείμενη νομοθεσία, σύμφωνα με τα αναφερόμενα στην παράγραφο 8 της υπ’ αριθ. 2300 ΕΦΑ (493) Κ.Υ.Α. με θέμα «Τρόπος διενέργειας των μετρήσεων για την τήρηση των ορίων ασφαλούς έκθεσης του κοινού σε ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία από κάθε κεραία» (ΦΕΚ 346/Β/3-3-2008). Ταυτόχρονα υπολογίζεται και η ανεπτυγμένη αβεβαιότητα (σε διάστημα εμπιστοσύνης 95%) τoυ συνολικού λόγου έκθεσης για την ένταση του ηλεκτρικού πεδίου (Ε).

Θα πρέπει να αναφερθεί ότι η σύγκριση του συνολικού λόγου έκθεσης στις ζώνες συχνοτήτων 27 ΜHz – 3 GHz και 420 MHz – 6 GHz (ανάλογα με το χρησιμοποιούμενο σύστημα), για το σημείο στο οποίο καταγράφηκε η μεγαλύτερη τιμή έντασης ηλεκτρικού πεδίου από όλα τα σημεία μέτρησης, πραγματοποιείται με το 70% ή 60% (ανάλογα με την περίπτωση) των ορίων ασφαλούς έκθεσης του κοινού όπως αυτά ορίζονται στις παραγράφους 9 και 10 του άρθρου 31 του Νόμου 3431 (ΦΕΚ 13/Α/03-02-2006) με θέμα “Περί Ηλεκτρονικών Επικοινωνιών και άλλες διατάξεις” και στα άρθρα 2-4 της υπ’ αριθ. 53571/3839 (ΦΕΚ 1105/Β/6-9-2000) Κοινής Απόφασης των Υπουργών Ανάπτυξης, Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων, Υγείας και Πρόνοιας, Μεταφορών και Επικοινωνιών, με θέμα «Μέτρα προφύλαξης του κοινού από την λειτουργία κεραιών εγκατεστημένων στην ξηρά».

Τέλος, αναφέρεται ότι στα ραβδογράμματα των μεγεθών της έντασης του ηλεκτρικού και του μαγνητικού πεδίου και της πυκνότητας ισχύος που υπάρχουν σε κάθε παρουσίαση μέτρησης σταθμού κεραιών, τα απεικονιζόμενα όρια στα εν λόγω διαγράμματα αντιστοιχούν στο «αυστηρότερο» όριο – αριθμητικά μικρότερο όριο – των περιοχών συχνοτήτων όπως παρουσιάζονται στα αντίστοιχα διαγράμματα “πίτας”. Για την επιλογή του απεικονιζόμενου αυτού ορίου στα εν λόγω ραβδογράμματα, λαμβάνεται η περιοχή συχνοτήτων η οποία συνεισφέρει σε ποσοστό άνω του 20% στο συνολικά μετρούμενο πεδίο στο σημείο στο οποίο καταγράφηκε η μεγαλύτερη τιμή έντασης ηλεκτρικού πεδίου από όλα τα σημεία στα οποία πραγματοποιήθηκαν μετρήσεις. Ειδικά στις περιπτώσεις σταθμών βάσης κινητής τηλεφωνίας τα απεικονιζόμενα όρια αντιστοιχούν σε αυτά της περιοχής συχνοτήτων με τις μικρότερες αριθμητικά τιμές ορίων, ανεξάρτητα του ποσοστού συνεισφοράς στο συνολικά μετρούμενο πεδίο.

    ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ

Γενικώς οι κατασκευαστικές εταιρείες κεραιών αφού πάρουν τις συγκεκριμένες προδιαγραφές που ορίζουν τα όρια ασφάλειας προχωρούν στην κατασκευή και παράδοση στις εταιρείες κινητής τηλεφωνίας. Φυσιολογικά είναι αδύνατο να παραβούν τις προδιαγραφές αυτές διότι η κατασκευή ορίζει και την εκπεμπόμενη συχνότητα ή το εύρος της εκπεμπόμενης συχνότητας. Σε περίπτωση που παραβεί τις προδιαγραφές είναι δυνατό να μην λειτουργεί για την συγκεκριμένη εφαρμογή.

Αν έχουν καταφέρει κάποιοι να ασχοληθούν με ειδική εφαρμογή επί συγκεκριμένης κεραίας και να έχει τα επιθυμητά αποτελέσματα αυτό αποτελεί σημείο ελέγχου και πιστοποίησης. Όμως να γνωρίζουμε ότι κάθε παράδοση κεραίας υπόκειται σε έλεγχο απόδοσης και καλής λειτουργίας, πράγμα που σημαίνει ότι υπάρχει πιστοποιητικό ελέγχου.

Με όλα αυτά, που ίσως είναι για πολλούς κουραστικά και ανούσια έχω την αίσθηση ότι υπάρχει η έγκυρη πληροφόρηση.

Σε κάθε περίπτωση πάντως μετρήσεις απαιτείται να γίνονται κατά καιρούς τουλάχιστον ή ακόμη και για επιβεβαίωση της τήρησης των κανόνων ασφαλείας.

Βέβαια τα όρια όπως είπαμε αποτελούν στοιχεία επιστημονικών αποτελεσμάτων στο πλαίσιο της εμπειρίας μας έως τώρα στην επίδραση της ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας στο ζωϊκό βασίλειο. Οι νέες μελέτες μας οδηγούν πάντα στον επί πλέον περιορισμό των ορίων που έχουν επιβληθεί στην Ευρωπαϊκή ένωση.

     ΓΙΑ  ΤΑ  ΒΡΙΛΗΣΣΙΑ ΤΩΝ  ΠΟΛΙΤΩΝ

          ΝΙΚΟΣ ΖΗΣΗΣ

           ΦΥΣΙΚΟΣ